AZAZKALAK



Hiztegian “azazkala” hitza begiratzean, konturatu naiz, gaztelaniaz zenbait konnotazio daukala, euskaraz ez daukana; adibidez, gaztelanaz maiz erabilitako esaera “con uñas y dientes”, euskaraz esaten duenarekin “gorputz eta arimaz” ez dauka zerikusirik; edo, erdaraz adierazteko norbait haserre dagoela, hau da, “estar de uñas”, “haserre dago”-ren bitartez esaten da euskaraz; beraz ez dago loturarik hor ere. Orduan, badirudi, bi hizkuntza hauen artean badagoela, hitz honi dagokionez alde nabarmena.

Hala ere, “azazkal” hitzak, hizkuntzaren arabera, ñabardura desberdinak dauzkan arren, azakalek arrazak berdintzen dituzte. Gizaki arrazak guztiek azazkalak zuri-zuriak dituzte. Beltzenak hain zuriak egoteak harritu egiten nau. Azal kolorea ikatza bezain beltza duten arren, atzamarren muturrak elurra bezain zuriak dauzkate.

Bestalde, bururatzen zait, azazkalak, buruhezurraren atzetik, gorkutzeko zati gogorrenenetakoak dira, eta ez da kasualitatea. Atzamarrak gure erremintak dira. Haiekin esku lanak egiten ditugu; beraz, erraz, istripuak paira ditzakete. Gainera, besoen muturretan daudenez, edozein gauzak, esatebaterako, ateak, harrapa ditzake. Bere garuza gogorrari esker, istripuetatik atzamarrak babesten dituzte. Niri, behintzat, behin gertatu zitzaidan. Ate batek harrapatu ninduen eta azazkala luzaroan belztuta eduki nuen.

Eta orain galdetuko diot neure buruari: esku-lanak, noizbait, desagertuko balira, azazkalak desagertuko lirateke? Nolakoak ote ziren gure arbosoen azazkalak?
Nire ustez, eta ziur aski, haienak gureak baino askoz gogorragoak ziren. Gizartearen bilakaerarekin batera, gizakiok garuna eskuak baino gehiago erabiltzen dugu eta hori dela eta, seguruenik azazkalek loditasuna galdu dute. Garuna handitu ahala, muturrak txikituz doaz.


Azkenik, niretzat, azazkalek aurrean daukadan pertsonari buruz asko esaten dute. Ondo zainduta badauzka, bere lanbidea bulego batean egiten duela pentsarazten dit; bestela, bere eskuak bere eginbeharrean erabiltzen dituela, edo ez duela zaintzen bere itxura esango nuke.

Susana